20 stycznia, 2024

Niepożądane odczyny poszczepienne: fakty i mity

Szczepienia są kluczowym elementem ochrony zdrowia publicznego. Niestety wokół tematu szczepień krąży wiele mitów i niebezpiecznych przekonań, które sprawiają, że niektórzy zaczynają się wahać co do ich skuteczności. W Internecie krąży wiele fałszywych treści dotyczących niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP). Przyjrzyjmy się tematowi NOPów z perspektywy badań naukowych i rzetelnych źródeł informacji medycznej.

Czym jest NOP?

Rządowy serwis Gov.pl definiuje niepożądany odczyn poszczepienny jako „Zaburzenie stanu zdrowia, które wystąpiło w okresie czterech tygodni po podaniu szczepionki – to oficjalna definicja niepożądanego odczynu poszczepiennego (NOP). Wyjątkiem jest podanie szczepionki przeciwko gruźlicy. W tym przypadku kryterium czasowe jest dłuższe niż cztery tygodnie. Uogólniając zatem, niepożądany odczyn poszczepienny to pogorszenie stanu zdrowia (często chwilowe i łagodne), które wystąpi w określonym czasie po szczepieniu.”

Jak objawiają się NOPy?

Do najczęściej występujących niepożądanych odczynów poszczepiennych należą:

  • Obrzęk, zaczerwienienie i/lub ból w miejscu ukłucia.
  • Podwyższona temperatura ciała.
  • Drgawki, uczucie zimna.
  • Zmęczenie.
  • Ból głowy.
  • Bóle mięśni i stawów.

Amerykańskie Ministerstwo Zdrowia i Pomocy Humanitarnej szacuje, że u 1-2 osób na 1 000 000 zaszczepionych (0.0002%) może wystąpić ciężka reakcja alergiczna, która objawia się m.in. problemami z oddychaniem lub wysypką na całym ciele. Takie objawy wymagają bezzwłocznej konsultacji z lekarzem.

Popularne MITY

MIT: Szczepienia powodują autyzm

Badania naukowe wykluczają związek pomiędzy szczepieniami a występowaniem spektrum autyzmu. Szczegółowe informacje na temat tego mitu przeczytasz TUTAJ.

MIT: Składniki szczepionek są szkodliwe

Agencje zdrowia na całym świecie, takie jak Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) czy Europejska Agencja Leków (EMA), na bieżąco monitorują bezpieczeństwo szczepionek, a także ich składy. Niektóre substancje, np. tiomersal, zostały wycofane lub znacznie zredukowano ich wykorzystanie w produkcji szczepionek.

MIT: Lekarze ukrywają NOPy

Bezpieczeństwo szczepionek jest monitorowane przez instytucje zdrowia publicznego na całym świecie. Dzięki zgłaszaniu niepożądanych odczynów poszczepiennych lekarzom, którzy następnie przekazują informacje na ten temat do Państwowej Inspekcji Sanitarnej szczepienia są udoskonalane.

 

Badania naukowe jednoznacznie dowodzą i wskazują, że korzyści płynące ze szczepień są znacznie większe niż ryzyko wystąpienia potencjalnych reakcji niepożądanych. Ochrona zdrowia publicznego opiera się na faktach, a nauka stanowi ważny fundament odpowiedzialnych decyzji dotyczących szczepień.

Wpis od Nina Kotula

Badaczka społeczna, doktorantka Akademii Leona Koźmińskiego