10 stycznia, 2024

Szczepienia a autyzm. Debunking mitów

Jednym z często powtarzanych mitów na temat szczepień jest ich rzekomy związek z autyzmem. Warto spojrzeć na ten temat z naukowego punktu widzenia i skorzystać z informacji dostępnych w wiarygodnych źródłach.

 

Spektrum autyzmu. Co to?

Spektrum autyzmu jest szeregiem cech neurorozwojowych, które charakteryzują się m.in. trudnościami w inicjowaniu i budowaniu relacji społecznych oraz komunikacji interpersonalnej, nieelastycznym zachowaniem, nietypowymi reakcjami na bodźce sensoryczne, przejawianiem intensywnych zainteresowań. Każda z osób będących w spektrum autyzmu przejawia inne objawy. Amerykańskie Centra Kontroli i Prewencji Chorób (Centers for Disease Control and Prevention) szacują, że 1 na 44 dzieci jest w spektrum autyzmu.

 

MIT: Szczepienia powodują autyzm

W lutym 1998 roku, w prestiżowym czasopiśmie medycznym The Lancet opublikowany został fałszywy artykuł badawczy pt. „Ileal-lymphoid-nodular hyperplasia, non-specific colitis, and pervasive developmental disorder in children”. Artykuł ten dotyczył rzekomego związku pomiędzy szczepionką MMR (trójskładnikowa szczepionka przeciw odrze, śwince i różyczce) a zapaleniem jelita grubego, a w jego konsekwencji występowaniem autyzmu. W publikacji opisano 12 dzieci z zaburzeniami rozwojowymi (pacjentów Royal Free Hospital w Londynie), a także zasugerowano rzekomy związek, który rodzice 8 dzieci dostrzegali pomiędzy szczepieniem MMR a występującymi zaburzeniami rozwojowymi.

6 lat później, w 2004 roku, brytyjski dziennikarz śledczy Brian Deer ujawnił na łamach The Sunday Times wyniki dochodzenia dotyczącego sfałszowanego badania naukowego. Wśród doniesień medialnych pojawiły się informacje o sprzedaży przez pierwszego z autorów artykułu, Andrewa Wakefielda, zestawów diagnostycznych do opisanych zaburzeń oraz posiadanie przez niego patentu na konkurencyjną szczepionkę.

W 2010 roku wspomniany artykuł został wycofany.

 

Naukowe stanowisko dotyczące powiązania pomiędzy szczepieniami a autyzmem jest jednoznaczne i pozostaje niezmienne – nie ma związku pomiędzy szczepieniami a autyzmem.

W 2013 roku opublikowano artykuł naukowy bazujący na badaniu obejmującym próbę 256 dzieci z zaburzeniami spektrum autyzmu i 752 dzieci z grupy kontrolnej. Przeprowadzone badanie doprowadziło naukowców do konkluzji, że ekspozycja na przeciwciała i polisacharydy znajdujące się w szczepionkach nie wiąże się z ryzykiem rozwinięcia się zaburzeń spektrum autyzmu. Artykuł naukowy dostępny jest tutaj.

W 2019 roku opublikowano wyniki badania naukowego przeprowadzonego na próbie 657 461 dzieci urodzonych w Danii, w latach 1999-2010. Wyniki badania potwierdzają, że szczepienie MMR nie zwiększa ryzyka wystąpienia autyzmu i nie wywołuje autyzmu u podatnych dzieci. Artykuł naukowy można przeczytać tutaj.

Badaniom poddano również tiomersal, czyli związek chemiczny będący substancją konserwującą wykorzystywaną w starszych typach szczepionek i niektórych lekach. Tiomersal jest metalolizowany przez ludzki organizm do postaci etylortęci i kwasu tiosalicylowego. Etylortęć nie akumuluje się w organizmie człowieka. Przeprowadzone badania naukowe wskazują, że tiomersal nie prowadzi do zaburzeń spraktrum autyzmu. Więcej na ten temat można przeczytać w książce „Immunization Safety Review. Vaccines and Autism” wydanej przez amerykański Instytut Medyczny. Publikacja dostępna jest tutaj. Badania naukowe nie wskazują na zależność pomiędzy pozostałymi składnikami szczepionek a ryzykiem wystąpienia spektrum autyzmu.

 

Powszechny dostęp do Internetu umożliwił nam błyskawiczne wyszukiwanie informacji, również tych o tematyce medycznej, ale także sprawił, że jesteśmy bardziej narażeni na obcowanie z informacjami fałszywymi. Rozpoznawanie wiarygodnych źródeł informacji medycznych to umiejętność, która pomaga podejmować decyzje dotyczące naszego zdrowia, profilaktyki chorób i dobrobytu. Dowiedz się więcej na temat rozpoznawania wiarygodnych źródeł medycznych.

Wpis od Nina Kotula

Badaczka społeczna, doktorantka Akademii Leona Koźmińskiego